در اینجا ۲۲ ماده غذایی و خوراکی را نام بردهایم که دندانپزشکان ما را از خوردن آنها منع میکنند. البته به این معنا نیست که این مواد برای بدن مضر هستند، بلکه برخی از آنها فقط برای دندان ضرر دارند.
۱. سیب
آیا چند وقتی است که دندانتان ترک خورده و درد میکند؟ سعی کنید میوهها و سبزیجات ترد و سفت که باعث بیشتر شکستن آنها میشود را مصرف نکنید. به طور مثال، سیب و هویج دو متهم ردیف اول برای دندانهای ترک دار هستند. البته منظور این نیست این محصولات مفید را از برنامه غذایی خود حذف کنید. فقط کافیست آنها را به اندازههای قابل جویدن و کوچک خورد کنید و از خوردن آنها لذت ببرید.
۲. پاستا
مینای دندان به شدت در برابر رنگهای تیره آسیب پذیر است. به طور مثال، باید به رنگ قرمز سس پاستا و مایع ماکارونی اشاره کرد. میناهای منفذدار به راحتی این رنگها را به خود جذب و لکههای نازیبا ایجاد میکنند. بعلاوه، اسید موجود در گوجه فرنگی باعث ایجاد منافذ در دندان میشود. برای برطرف کردن این مشکل بهتر است بلافاصله پس از خوردن پاستا و ماکارونی آب را در دهان خود قرقره کنید تا سس روی دندانها نماند.
۳. آب نباتهای سفت
مک زدن آب نبات در دهان شاید خیلی مضر به نظر نرسد اما این نوع خوراکیها باعث میشوند شکرهای موجود در آنها برای مدت طولانی در دهان باقی بماند. جویدن آنها نیز ممکن است منجر به شکستن یا ترک خوردن دندانهای سالم، پر کرده یا پانسمان شده بشوند.
۵. بلال
متاسفانه باید یکی از لذتهای شبهای تابستان خود را که گاز زدن بلال کبابی است فراموش کنیم. دندانپزشکها تاکید میکنند گاز زدن بلال (کبابی، آب پز یا بخارپز) موجب ترک خوردن یا شکستن دندانهای سالم، پر کرده یا پانسمان شده، ارتودنسی، سیم یا براکتها میشود. برای لذت بردن از طعم خوب بلال میتوانید دانههای آن را از بدنه جدا کنید و با قاشق (همچون ذرت مکزیکی) میل کنید.
۶. نوشابه (حتی رژیمی)
نوشابههای شیرین و دلخواه شما، خرابکارهای خندانی هستند که زیرکانه به دندانهای شما آسیب میرسانند. بیشتر سوداها و نوشابهها شامل اسید هستند که مینای دندان را از بین میبرد. برای از بین بردن این اشکال، طوری نوشابه را سر بکشید که کمترین تماس را با دندانهای شما پیدا کند.
۷. آب معدنی
آیا آب معدنی بهتر از آب شیر است؟ وقتی بحث دندان پیش میآید باید بگوییم نه! مشکل در پروسه خالص سازی این آب هاست که منجر به اسیدی شدن آنها میشود. اسید در دندان موجب کرم خوردگی میشود.
۸. آدامسهای نعناعی
شاید پس از خوردن یک آدامس نعناعی احساس تمیزی در دندانهای خود بکنید اما واقعیت چیز دیگری است: جویدن آدامسهای نعناعی مثل این است که دندانهای خود را در شکر خیساندهاید. سعی کنید از آدامسهای بدون شکر همچون زایلیتول استفاده کنید که با باکتریهای دهانی نیز مبارزه میکنند.
۹. شکلات جویدنی
منع دندانپزشکها برای جویدن تافی و کارامل خیلی عجیب نیست. شکلاتهای جویدنی لای دندان و لثه گیر میکنند و موجب ایجاد پلاک میشوند. بعلاوه، خوردن شکلات در موقع نامناسب باعث از بین رفتن دندان نیز میشود. اگر خیلی خوردن شکلات را دوست دارید بهتر است از انواع شکلات تلخ استفاده کنید که ضرر بسیار کمتری دارند.
۱۰. کره بادام زمینی و مارمالاد
کره بادام زمینی و مارمالاد هر دو حاوی مقادیر زیادی شکر هستند. یعنی با گاز زدن هر لقمهای که حاوی این مواد است، باکتریهای پوساننده مینای دندان وارد عمل میشوند. و از آنجا که هر دو این مواد چسبناک هستند، باعث میشوند باکتریها به دندانهای شما بچسبند و بیشتر به آنها آسیب برسانند.
۱۱. چیپس سیب زمینی
شاید خوردن این چیپس به سادگی گاز زدن هوا باشد اما تکههای این ورقههای شور و برشته به دندان میچسبند و برای مدت طولانی در دهان باقی میمانند. این تکههای باقی مانده لای دندانها، باکتریهای تولید کننده اسید در مبارزه با چیپس زیاده روی میکنند و در انتها به کرم خوردگی و خراب شدن دندان منجر میشوند. اگر خوردن چیس را همچنان ادامه دهید، اسیدهای بیشتری تولید و دندانهای بیشتری آسیب میبینند.
۱۲. لیموناد
یک لیوان لیموناد با اینکه جان انسان را تازه میکند اما اسید موجود در لیمو باعث آسیب دیدن دندانها میشود. لیموناد ترکیبی از شکر و لیمو است که هر دو برای دندان ضرر دارند. حتی اضافه کردن تکههای لیمو به آب نیز میتواند همین خطر را در بر داشته باشد.
۱۳. پاپ کورن
خوراکی دوست داشتنی سینما نیز در فهرست مواد خطرناک برای دندان وجود دارد. پف فیل در میان دندانها باقی میماند و باعث رشد و پرورش باکتریهای مضر میشود. دانههای شکوفه نکرده که از همه بدتر هستند زیرا بدون اینکه متوجه باشیم این دانههای سفت را گاز میزنیم و ممکن است باعث ترک خوردن یا شکستن دندان بشود.
۱۴. میوههای خشک
اصولا تنقلاتی همچون انجیر، کشمش یا زردآلوی خشک شده مملو از شکر و فیبرهای سلولوزی غیر قابل حل شدن هستند که همچون جویدن تافی، شکرها را در اطراف دندان جمع میکنند. بهتر است همیشه از میوههای تازه استفاده کنید.
۱۵. نان سفید
بهتر است برای سلامت دندان خود از خوردن نانهای سفید همچون نان ساندویجی خودداری کنید. کربوهیدرات موجود در این نانها در آب حل میشوند و منجر به ترشح اسید میشود که باعث از بین رفتن مینای دندان میشود. بعلاوه، نان سفید خاصیت چسبندگی نیز دارد و ممکن است لای دندانها باقی بماند.
۱۶. آب نباتهای سرفه و گلودرد
شاید آب نباتهای سرفه و گلودرد نشانههای بیماری شما را از بین ببرد اما باید بدانید بیشتر از یک آب نبات شیرین، شکر دارند. از آنجا که اصولا این آب نباتها را باید برای چند دقیقه بمکید، و در تمام مدت سرماخوردگی خود از آنها استفاده کنید، میتوانند منجر به آسیب دیدن دندانها بشوند. بهتر است دردهای گلوی خود را با دم نوشهای گیاهی یا آب آرام کنید. یا دست کم از قرصهای بدون شکر استفاده کنید.
۱۷. مرکبات
از گریپ فروت گرفته تا پرتقال، همه مرکبات سرشار از مواد مغذی و ویتامین هستند. اما این میوههای خوش طعم سرشار از اسید نیز هستند که برای دندان بسیار ضرر دارد. پس از خوردن این مرکبات و خوراکیهای مملو از آنها حتما آب بنوشید.
۱۸. سرکه
سرکه در بسیاری از چاشنیها همچون سس سالاد، ترشی و سسها وجود دارد. اما این ماده غذایی ترش و خوش مزه باعث خراب شدن دندانها میشود. در مطالعات اخیر مشخص شده است، نوجوانهای که غذاهای مملو از سرکه زیاد مصرف میکنند تا ۸۵ درصد بیشتر از بقیه در معرض پوسیدگی مینای دندان قرار دارند. کاهو با آسیبی که سرکه به دندانها میرساند، مبارزه میکند بنابراین سرکه بالزامیک را روی سالاد خود بریزید و بدون هیچ نگرانی میل کنید.
۱۹. کاری
غذاهایی با رنگدانههای قوی همچون بلوبری، چغندر قند و سویا سس موجب از بین رفتن رنگ دندان میشوند. اما پودر کاری نیز برای دندان خطرناک است. این پودر خیلی تیره نیست اما رنگدانههای قوی آن باعث زرد شدن دندان و باقی ماندن زردی روی دندانها میشود. دفعه بعد که از غذاهای مملو از کاری خواستید استفاده کنید حتما بعد از آن آب زیاد بنوشید.
۲۰. چای سیاه
چای سیاه بسیار بهتر از قهوه است که موجب رنگ دادن به دندانها میشود. اما ثابت شده است، تانین موجود در چای نیز موجب لکه دار شدن دندانها میشود. برای جلوگیری از این اشکال بهتر است از چایهای سبز یا گیاهی استفاده کنید.
۲۱. کمپوت
بیشتر میوهها خودشان به اندازه کافی شیرین هستند اما تولیدکنندههای کمپوت، مقدار زیادی شکر به آنها اضافه میکنند. مرکبات کنسرو شده داخل شربت غلیظ بدترین خوراکی برای دندانها هستند. زیرا آنها مملو از اسید و شکر به طور یکجا هستند که هر دو باعث خراب شدن دندانها میشوند.
۲۲. نان تست
بیشتر مردم نان تست را برای صبحانه بسیار دوست دارند. اما گاز زدن نان تستهای خیلی سفت و برشته ممکن است منجر به شکستن دندان بشود. بهتر است نانهای نیمه تست را انتخاب کنید و کنارههای سفت را نخورید تا دندانهایتان آسیب نبیند. (برترینها)