همیارآنلاین
کانال ایتا https://eitaa.com/hamyaronlineهمیارآنلاین
کانال ایتا https://eitaa.com/hamyaronlineاز جمع‌آوری بی‌مزد زباله تا حقوق 5هزار دلاری
بیشتر افراد پس از این‌که زباله‌ها را در ظرف مخصوص خود قرار می‌دهند، به سرعت دست خود را می‌شویند. خیلی از ما حتی اگر بتوانیم، از زیر بار بیرون بردن کیسه دربسته زباله‌ها هم شانه خالی کنیم.
اشمئزاز اولین حسی است که با شنیدن نام زباله به همه دست می‌دهد، البته همه به جز رفتگران، آنها طبعا نمی‌توانند چنین رویکردی نسبت به زباله‌ها داشته باشند و پس از پرتاب زباله به سطل آشغال، آن را به فراموشی بسپارند.
احتمالا تاکنون بارها برایتان پیش آمده که با دیدن توده‌ای زباله در گوشه‌ای از خیابان برای یک لحظه هم که شده، برای فردی که قرار است این زباله‌ها را جمع‌آوری کند دلسوزی کرده‌اید، دلسوزی که بحق است؛ زیرا شغل رفتگری، به دلیل ارتباط روزانه مستقیم با زباله، به عنوان یکی از سخت‌ترین و زیان‌آورترین مشاغل جهان شناخته می‌شود، بماند حالا آن حس اشمئزازی که در ابتدا ذکرش رفت.
کارگران نظافت شهری که در استخدام شهرداری‌ها هستند، در اغلب کشورهای مختلف جهان از نظر دشواری کار شرایط مشابهی دارند، درگیری روزانه و مستقیم با زباله‌ها، پرسه‌زدن در خیابان‌های طولانی برای جمع‌آوری زباله که گاه به تصادف و اتفاقات ناگوار اینچنینی نیز منجر می‌شود، برقرار بودن وظایف روزانه در شرایط آب و هوای برفی یا بارانی و مهم‌تر از همه بوی ناخوشایند و غیرقابل تحملی که همواره بخشی جدایی‌ناپذیر از این کار است.
با وجود تمام خطرها و ناخوشایندی‌هایی که رفتگران در حین انجام وظایف خود با آنها مواجه می‌شوند، در اغلب کشورها حقوق و مزایایی که برای این کار در نظر گرفته می‌شود، سبب می‌شود هیچ‌گاه در این بخش از خدمات شهری کمبود نیرو احساس نشود.
برای مثال در ایالت کالیفرنیای آمریکا رفتگرانی که مسوولیت جمع‌آوری زباله‌ها از سطل زباله را به عهده دارند، ساعتی 16.04 دلار حقوق دریافت می‌کنند و در صورتی که اضافه‌کاری نیز به ساعات عادی کار آنها افزوده شود درآمد ماهانه آنها به 5000 دلار، یعنی سالانه 60 هزار دلار می‌رسد.
البته این مبلغ بستگی به سازمان یا شرکتی دارد که رفتگران را استخدام می‌کند، اما میانگین حقوق رفتگران در آمریکا بر اساس سایت‌های کاریابی 43 هزار دلار است.
با این‌همه رفتگران در آمریکا به چهار گروه مختلف دسته‌بندی می‌شوند که هر یک به جمع‌آوری بخشی از زباله‌ها، از قبیل زباله‌های سطح شهر، زباله‌های سطل‌های زباله، تفاله‌ها و مواد قابل بازیافت مشغولند.
مدرک تحصیلی مورد نیاز برای اشتغال در این حرفه در آمریکا دیپلم دبیرستان است و از دیگر مواردی که افراد برای اشتغال در این حرفه به آن نیاز دارند توانایی جسمانی کافی، نداشتن اعتیاد به مواد مخدر، پشت سر گذاشتن دوره‌های ویژه در صورت سر و کار داشتن با مواد سمی خاص و داشتن گواهینامه رانندگی برای راندن خودروهای ویژه حمل زباله است.
علاوه بر ایالات متحده آمریکا، در بعضی از جاهای دیگر جهان هم ـ دقیقا بر خلاف ایران‌ـ وضع رفتگران چندان بد نیست. طبق آنچه در رسانه‌های معتبر اروپایی منتشر شده، میانگین حقوق رفتگران و ماموران جمع‌آوری زباله‌ها از سطح شهر در بریتانیا سالانه 25 هزار پوند برآورد شده‌است.
دوره کاری این افراد در بریتانیا شیفت‌هایی 9.15 دقیقه‌ای در چهار روز از هفته است، این یعنی این‌که حقوق سالانه 25 هزار پوندی، برای 37 ساعت کار در هفته، به رفتگران بریتانیایی پرداخت می‌شود.
با این‌همه در صورتی که رفتگران در خارج از ساعت کاری خود به جمع‌آوری زباله‌هایی اقدام کنند که طی ساعت‌های کاری امکان جمع‌آوری آنها وجود نداشته، اضافه حقوق قابل توجهی دریافت خواهند کرد.
علاوه بر اینها تا پیش از این جمع‌آوری زباله‌های قابل بازیافت، برای رفتگران جایزه‌ای 4000 پوندی در بر داشت که به دلیل تخطی از برخی قوانین انگلستان، این جایزه از سیستم حقوقی رفتگران انگلیسی حذف شده است.
سنگاپور دیگر کشوری است که حقوق رفتگرانش، تفاوت چشمگیری با ایران دارد. صنعت مدیریت زباله در سنگاپور از 6000 کارگر برخوردار است که متناسب با سابقه کاری که دارند، از حقوق متفاوتی برخوردار هستند، اما میانگین حقوق کارگرانی که برای یک تا چهارسال در این بخش فعالیت داشته‌اند، سالانه 25 هزار و 700 دلار و برای افرادی که بیش از ده سال سابقه کار دارند 36 هزار و 459 دلار برآورد شده است.
ضمنا در سال 2011 برنامه ویژه افزایش مهارت نیروهای صنعت جمع‌آوری زباله آغاز شد که تمام 6 هزار کارگر را تحت پوشش قرار می‌داد که به افزایش مهارت‌‌‌های آنها در استفاده از تجهیزات جدید و افزایش حقوق آنها منجر شده است.
همچنین در سال جاری میلادی هزینه‌ای که از شهروندان سنگاپوری برای جمع‌آوری زباله‌ها دریافت می‌شود افزایش پیدا کرد تا با افزایش درآمد، صنعت مدیریت زباله در بخش عملیات بهبود یابد.
بر این اساس شهروندان سنگاپوری که تاکنون برای جمع‌آوری زباله از مقابل آپارتمان 4.03 دلار و برای جمع‌آوری زباله از مقابل خانههای ویلایی 22.50 دلار پرداخت می‌کردند باید در ازای خدمات جمع‌آوری زباله از مقابل آپارتمان‌ها هفت دلار و برای خانههای ویلایی 23.19 دلار پرداخت کنند.
قرار است این برنامه تا سال 2015 در کل سنگاپور اجرایی شود.
رفتگران در اغلب کشورهای جهان از شرایط بیمه درمانی مشابهی با دیگر کارگران و شهروندان برخوردارند.
همچنین ذکر این نکته ضروری است که وضع رفتگران البته در همه جای جهان همین‌قدر رویایی نیست، در برخی از کشورها حقوق چندان بالایی چه از نظر مالی و چه از نظر درمانی برای رفتگران قائل نمی‌شوند، برای مثال در هندوستان تعداد زیادی از زنان و کودکان به عنوان زباله‌جمع‌کن در شهر‌های مختلف در حال فعالیت هستند که تا همین اواخر تنها درآمد آنها پول ناشی از فروش مواد قابل بازیافت از میان زباله‌ها بود، اما با تصویب قوانینی جدید، هندوستان در حال مدیریت‌کردن و استفاده از نیروی این افراد در راستای کمک به محیط زیست است، قوانینی که به تخصیص حقوقی مختصر و سروسامان دادن به این نیروها به واسطه استفاده از لباس‌های ویژه منجر شده است.
سمیرا مصطفی‌نژاد - جام‌جم
