افزایش ناگهانی قیمت لبنیات طی چند هفته گذشته این جهش قیمتی را برای سومین بار در طول سال جاری در کشور بر روی این نوع محصولات نشان میدهد.امسال پس از افزایش هشت درصدی نرخ محصولات لبنی در دو مرحله سوم بهمنماه سال جاری نیز برخی کارخانههای لبنی بدون تصویب سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان حدود 10 درصد بر قیمتهای خود افزودند که پس از اعلام سازمان حمایت مبنی بر بازگشت قیمتها، برخی از
کارخانهها قیمتهایشان را به حالت قبل بازگردانده، اما برخی همچنان بر افزایش قیمتهای محصولاتشان باقی مانده و با همان افزایش به عرضه محصولاتشان ادامه دادند.
این در حالی است که وزارت صنعت، معدن و تجارت بهعنوان متولی اصلی تأمین قیمت این محصولات به واسطه سازمان حمایت نتوانست از افزایش این قیمتها جلوگیری کند.
صاحبان صنایع لنبی با تأکید بر اینکه ممنوعیت واردات شیر خشک لطمه به این صنعت وارد ساخته، معتقد هستند که نرخ تأمین شده شیر خام توسط کارگروه دولت تأثیر مثبتی بر قیمت محصولات خواهد داشت. طی چند روز گذشته با مصوب شدن نرخ پایه شیر خام از هر لیتر 520 به 630 تومان، صاحبان صنایع لبنی را بر آن داشت که در مقابل این افزایش قیمت، خرید شیر خام از دامدار جبهه بگیرند. آنان موافق واردات شیر خشک به کشور هستند، چرا که میپندارند مرقون به صرفهتر است. در واقع ورود این نوع محصول به داخل از کشورهای مختلف علاوه بر اینکه از کیفیت محصولات میکاهد، بحث تقویت توان تولید را نیز خدشهدار میکند.برای سومین بار در سال جاری نیز بهطور خودسرانه بر قیمت برخی محصولات لبنی اضافه شد.
بهرغم تمامی تلاشها و برگزاری جلسات و نوشتن مصوبه برای کاهش قیمت مواد لنبی در بازار، هنوز شاهد افزایشهای قابل توجهی در محصولات لبنی هستیم. هفته گذشته در جلسه کمیته تنظیم بازار نرخ شیر خام تحویل به کارخانههای مواد لبنی لیتری 630 تومان تعیین شد و صاحبان کارخانههای فرآوردههای لبنی موظف شدند تا نرخ محصولات خود را بر اساس شیر خام تعیین و به بازار عرضه کنند.
وضعیت بلاتکلیفی قیمتها در حالی میگذشت که معاون کالاهای مصرفی و خدمات عمومی سازمان حمایت از مصرفکنندگان و تولیدکنندگان اعلام داشته بود که امسال با توجه به قانون نظام بهرهوری وزارت جهاد کشاورزی، سیاست خود در مورد شیر خام را اعلام میکند تا مشخص شود آیا این سیاست همان نرخ حمایتی شیر خام است یا اینکه قیمت تابع عرضه و تقاضا است.
آن وقت اگر این سیاست اعلام شود، سازمان حمایت میتواند در مورد لبنیات تصمیمگیری کند. این در حالی بود که معاون امور تولیدات دام وزارت جهاد کشاورزی صراحتاً اعلام کرده بود که وزارت جهاد کشاورزی مسئولیتی برای اعلام قیمت تمامشده شیر خام ندارد.
حال با توجه به اینکه این قیمت با مصوبه کارگروه دولت تأمین و ابلاغ شد، جای این سؤال باقی است که حال با اعلام قیمت پایه شیر خام چرا هیچ ارگانی به وضعیت حاکم بر قیمت محصولات لبنی نظارت ندارد و مرتب بر سر اینکه چه ارگان و مسئولی مسئولیت تنظیم نرخ محصولات لبنی را بر عهده دارد، در کش و قوس به سر میبرند؟ اینجا هیچ کس جز مصرفکننده مورد تضعیف قرار نمیگیرد. مصرفکنندهای که مجبور است برای تأمین نیاز مصرفی خود و خانواده با هر آهنگی برای نرخ این محصولات ساز را کوک کند، چرا که این محصولات بهآسانی نمیتواند از سبد خانوارها حذف شود.
افزایش قیمت محصولات لبنی یک مشکل، کاهش عرضه آن نیز یکی دیگر از مشکلات مصرفکنندگان شده است. با توجه به اینکه بارها از سوی مسئولان اعلام شده که هیچ کمبودی در تولید شیر وجود ندارد، اما بهدلیل بالا بودن هزینه تمامشده شیر خام در حال حاضر دامداریها با کاهش تغذیه، میزان تولید شیر را کاهش دادهاند تا بتوانند جبرانی برای این افزایش پیدا کنند.
متأسفانه همین کاهش عرضه شیر نیز خود دامنزننده به آشفتگی بازار لبنیات شده است که طبیعتاً با کاهش عرضه فعالان این بازار افزایش قیمت را بر پرداخت جریمه ترجیح میدهند.
با ادغام وزارت بازرگانی و صنایع و تشکیل وزارت وزارت صنعت، معدن و تجارت و نیز همزمان با اجرای قانون هدفمندی یارانهها انتظار میرود نظارت جدی بر بازار قیمت محصولات مورد نیاز عامه مردم انجام شود و کارخانهها به بهانه نابسامانی بازار دست به افزایش بدون دلیل قیمت محصولاتشان را نزنند.
این در حالی است که حق دامداران همواره مورد اجحاف قرار میگیرند. صاحبان صنایع، پول شیر دامدار را طبق سنوات با تأخیر پرداخت میکنند. اما کارخانهدار با فرآوری آن شیر قیمت را روزانه افزایش میدهد.
نظارت بر قیمت یکی از وظایف بخش بازرگانی وزارت صنعت، معدن و تجارت است که مغفول مانده یا مؤثر نیست و ای کاش این افزایش قیمت به جیب دامدار تولیدکننده برسد.
به هر حال افزایشهای پلکانی و در مقاطع مختلف سال بر روی محصولات علاوه بر ایجاد تنش در بین مردم، بهداشت و تغذیه مردم مصرفکننده را نیز زیر سؤال میبرد. اینجاست که باید با تدبیر درست و منطقی به راهی برای مهار کردن قمیتها اندیشید. چرا که نه خانواده بزرگ کشاورزی، نه مصرفکننده از وضعیت افزایش نرخها بر روی محصولات کشاورزی ناراحت و بهدنبال راهکار مؤثر برای برونرفت از این بحران میباشند و تنها دلسردی در کار را برای زحمتکشان کشاورزی دامداری در پی خواهد داشت./
خبرنگار: مریم بهنامراد