رئیس مرکز آمار ایران با اشاره به گزارش مقدماتی سرشماری کشاورزی که از ۵
مهر تا ۱۸ آبان در کشور بر گزار شد گفت: بر این اساس ۴ میلیون و ۴۳ هزار
بهره بردار کشاورزی در کشور مشغول به کار هستند.
به گزارش خبرنگار واحد مرکزی خبر ،دکتر عادل آذر در نشستی خبری افزود: این
تعداد شامل تمام واحدهای تولید کشاورزی کوچک و بزرگ اعم از حقیقی و حقوقی
هستند که در مقایسه با سرشماری کشاورزی سال ۱۳۸۲ حدود ۶ درصد کاهش نشان می
دهد.
وی گفت: باوجود این کاهش هنوز کشاورزی به عنوان فعالیت اقتصادی اول در
روستاهای کشور محسوب می شود و بیشترین سهم را در اشتغال روستایی به خود
اختصاص می دهد.
رئیس مرکز آمار ایران ادامه داد: طبق نتایج آمارگیری مستقل از نیروی کار
نیز جمعیت شاغل در بخش کشاورزی کشور نزدیک به ۴ میلیون نفر برآورد می شود
که نوعی هم خوانی و هماهنگی با نتایج این سرشماری دارد.
عادل آذر افزود: منظور از کشاورزی در این سرشماری، آن دسته از فعالیت
اقتصادی است که در ارتباط با کشت و کار محصولات زراعی، باغی، کشت محصولات
گلخانه ای، دامداری، پرورش ماکیان به روش سنتی، پرورش کرم ابریشم، پرورش
زنبور عسل و پرورش ماهی است.
به گفته وی؛ از چهار میلیون و ۴۳ هزار بهره بردار کشاورزی اکثریت مطلق آن
ها یعنی ۴ میلیون و ۳۳ هزار بهره بردار مربوط به اشخاص حقیقی یا همان
کشاورزان، دهقانان و دامداران است که عمدتا خرده مالک هستند و تنها ۹ هزار و
۶۰۰ بهره برداری ۲ / ۰ (دو دهم) درصد متعلق به اشخاص حقوقی (شرکت ها و
موسسات عمومی) است.
رئیس مرکز آمار ایران گفت: مساحت اراضی کشاورزی کشور (شامل زراعی و آیش و
باغ) بدون درنظر گرفتن جنگل، جنگل کاری و مرتع داری حدود ۱۶٫۶ میلیون هکتار
گزارش شده است که در مقایسه با سرشماری عمومی کشاورزی ۱۳۸۲ که ۱۷٫۷ میلیون
هکتار اعلام شده بود معادل ۶٫۲ درصد کاهش را نشان می دهد.
آذر تصریح کرد: از دلایل این کاهش می توان به تغییرات مکرر رسمی و غیر
رسمی در کاربری اراضی از کشاورزی به غیرکشاورزی، موضوع کم آبی و کشت نشدن
زمین به مدت بیش از ۵ سال اشاره کرد.
وی افزود: با این حال مساحت باغات کشور از سال ۸۲ تاکنون از حدود یک
میلیون و ۵۰۰ هزار هکتار به بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار هکتار رسیده است
که رشد ۲۵ درصدی را نشان می دهد.
رئیس مرکز آمار ایران گفت: این درحالی است که در مدت فوق با کاهش ۹ درصدی مساحت اراضی زراعی برای کاشت محصولات سالانه مواجه هستیم.
بگفته وی ، وسعت این اراضی از حدود ۱۶ میلیون هکتار در سال ۸۲ به ۱۴٫۷ میلیون هکتار در سال ۹۳ کاهش یافته است.
عادل آذر افزود: طبق نتایج این سرشماری متوسط اراضی کشاورزی یک بهره بردار
با زمین در کل کشور ۴٫۹ هکتار است که این متوسط در کشورهایی نظیر کانادا،
برزیل، انگلستان و آمریکا به ترتیب ۲۷۳، ۷۲، ۷۱ و ۱۷۸ محاسبه شده است.
رئیس مرکز آمار ایران گفت: انواع دام سبک شامل گوسفند و بز برای مهر و آبان
امسال ۴۴ میلیون راس اعلام شده است که این رقم مربوط به جمعیت حداقلی این
دام در سال است و همچنین زمان اجرای سرشماری در سال ۱۳۹۳ مصادف با عید سعید
قربان و دهه محرم بوده که ذبح های انجام شده، به عنوان یکی از عوامل کاهش
جمعیت دامی برای دوره آمارگیری محسوب می شود.
بگفته عادل آذر ، براساس آمارگیری دامداری و بررسی های مرکز آمار ایران،
با آغاز زایش های فصلی، جمعیت دام سبک در اسفند امسال به حدود ۵۸ میلیون
راس خواهد رسید.
وی افزود: برای بهره برداری از آمار جمعیت دام سبک بسیار اهمیت دارد که به
این نکته توجه شود که جمعیت دام سبک به دلیل فصلی بودن زایش در طی سال ثبات
ندارد و از جمعیت حداقلی در ماههای مهر و آبان به جمعیت حداکثری در انتهای
دوره زایش تغییر خواهد کرد .
وی گفت: در این سرشماری جمعیت گاو و گوساله ۴/۲ (چهار و دو دهم ) میلیون
راس گزارش شده و متوسط تعداد دام در هر بهره برداری برای گوسفند ۳۶ راس ،
برای بز ۱۹ راس و برای گاو ۶ راس محاسبه شده است.
رئیس مرکز آمار ایران افزود: استانهای خراسان رضوی و مازنداران به ترتیب
۸/۳ و ۷/۹ درصد دارای بیشترین تعداد بهره بردار کشاورزی کشور هستند در حالی
که استانهای البرز و قم با ۰/۷ و ۰/۳ درصد بهره بردار، در انتهای رتبه
بندی قرار دارند.
وی درباره آمار اراضی کشاورزی هم گفت: استانهای خراسان رضوی و خوزستان در
مجموع ۲۴ درصد اراضی کشاورزی کشور در رتبه اول و دوم قرار داشته و استانهای
یزد و البرز و قم نیز جمعاً با ۱/۲۹ درصد ، پایین ترین درصد اراضی کشاورزی
کشور را دارند.
آذر افزود: استانهای خراسان رضوی ، خوزستان و آذربایجان شرقی جمعا با بیش
از ۳ میلیون و ۷۱۵ هزار هکتار (۲۵ درصد) بیشترین و استانهای قم و البرز با
حدود ۷۴ هزار هکتار (۰/۵ درصد ) کمترین مساحت زمین در عرصه های زراعی کشور
را در اختیار دارند.
رئیس مرکز آمار ایران درباره آمار باغ و قلمستان ها نیز گفت: استانهای
کرمان ، فارس و خراسان رضوی در مجموع با ۶۶۶ هزار هکتار (۳۶ درصد ) بیشترین
عرصه های باغی کشور را به خود اختصاص داده اند در حالی که استانهای قم و
ایلام با ۱۵ هزار هکتار (۰/۸ درصد) کمترین مساحت باغات کشور را در اختیار
دارند.
وی درباره آمار دام سبک ( گوسفند و بز) نیز گفت: از نظر فراوانی تعداد دام
سبک، بیشترین تعداد دام مربوط به استانهای خراسان رضوی و فارس به ترتیب با
۹ و ۸/۶ درصد و کمترین تعداد نیز مربوط به استانهای قم و البرز به ترتیب
با ۵/۷ و ۴/۵ درصد است .
رئیس مرکز آمار ایران همچنین درباره آمار گاو و گوساله در کشور نیز گفت:
استانهای آذربایجان شرقی ، تهران و آذربایجان غربی جمعا با ۲۳/۸ درصد
بیشترین تعداد گاو و گوساله کشور و استانهای ایلام ، هرمزگان و بوشهر با
کمتر از ۲ درصد کمترین تعداد این نوع دام را در اختیار دارند.
رئیس مرکز آمار ایران همچنین با بیان اینکه سرشماری عمومی کشاورزی نقش
محوری و پایه ای در نظام ملی آمارهای کشاورزی کشور ایفا می کند گفت: منبع
بسیار مهمی در زمینه تهیه داده های ساختاری و پایه ای بخش کشاورزی محسوب می
شود.
بگفته وی ؛ با استفاده از چارچوب های آماری حاصل از اجرای سرشماری، طرح
نمونه گیری متعددی برای تامین نیازهای آماری بخش کشاورزی آماده و اجرا می
شود.
عادل آذر ادامه داد : سرشماری عمومی کشاورزی داده های آماری استاندارد
برای تبادل اطلاعات با سازمان های آماری بین المللی را فراهم می کند.
وی افزود: در اجرای این سرشماری، جمعا ۱۲۳۲۶ نفر در رده های سازمانی مختلف
مشارکت داشته اند که از این تعداد ۵۵۴۹ نفر مامور سرشماری، ۱۸۳۵ نفر در
رده های کارشناسی عملیاتی (شامل معاونین فنی و آموزشی استان و شهرستان،
کارشناسان مسئول فنی و اجرایی، و کارشناسان نقشه و فناوری اطلاعات) فعالیت
داشته اند.
رئیس مرکز آمار ایران گفت: یکی از نوآوری های منحصر به فرد سرشماری
کشاورزی ۱۳۹۳ استفاده از تبلت به جای فرم ها و پرسشنامه کاغذی جهت ثبت و
پردازش اطلاعات بوده است. در واقع این نخستین آمارگیری بزرگ ملی است که با
استفاده از تبلت به مرحله اجرا درآمده است.
وی افزود: تاکنون استفاده از تبلت در سرشماری های بزرگ و ملی در هیچ کشوری
گزارش نشده است در حالی که در این سرشماری از تعداد ۷۴۷۲ دستگاه تبلت
استفاده شده است .