به‌طور کلی قسمت عمده‌ای از نیترات مصرفی توسط انسان از سبزی‌های مصرف شده در رژیم غذایی روزانه وارد بدن می‌شود.
وجود نیترات در مقادیر قابل توجه در سبزی‌های میوه‌ای است که به‌طور عمده ناشی از مصرف بی‌رویه کودهای نیتروژنی به‌ویژه در سبزی‌های گلخانه‌ای است.
مدیر باغبانی سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) گفت: آبیاری دقیق و بهینه کردن شرایط محیطی به‌ویژه شرایط تهویه مناسب خاک در گلخانه در کاهش تنش‌های وارد بر گیاه از خطر تجمع نیترات در محصول می‌کاهد.
سعدا... اسکندری افزود: توجه به تغذیه متعادل گیاهان می‌تواند در کاهش میزان نیترات محصولات مفید واقع شود.
وی خاطرنشان کرد: برنامه تغذیه با توجه به فصل، نوع محصول، و با در نظر گرفتن نتایج تجزیه خاک و گیاه روش‌هایی است که در کاهش تجمع نیترات مؤثر خواهد بود.
اسکندری با اشاره‌ای به بهره‌گیری از کمپوست ادامه داد: استفاده از انواع کمپوست می‌تواند به‌عنوان منبع تدریجی نیتروژن مورد استفاده قرار گیرد.
وی از مزایای تقسیط کودهای ازته خبر داد و تصریح کرد: تقسیط کودهای ازته در طی دوره رشد گیاه علاوه بر جلوگیری از آلودگی منابع خاک و آب ار دسترسی ناگهانی گیاه به مقدار بیش از حد کودهی ازته ممانعت به عمل خواهد آمد.
مدیر زراعت سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی در گفتگو با خبرنگار ایانا اظهار داشت: مقدار کود، نوع کود، سرعت آزاد شدن و روش مصرف کود بر تجمع نیترات تأثیر می‌گذارند.
سعید سلیمانی یادآور شد: در مورد تعداد زیادی از گونه‌های گیاهی، ارتباطی مستقیم بین کود نیتروژنی و تجمع نیترات مشخص شده است.
وی تأکید کرد: در واقع عمده‌ترین عاملی که موجب تجمع نیترات در سبزی‌ها و سایر گیاهان می‌شود، کودهای ازته هستند.
مدیر زراعت سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی از نقش کوددهی آلی در تغییر غلظت نیترات در سبزی‌ها خبر داد و افزود: نوع و مقدار کودهای آلی به کار رفته نیز باعث تغییر غلظت نیترات در سبزی‌ها می‌شوند.
سلیمانی خاطرنشان کرد: تجمع نیترات در گیاه بستگی به گونه، رقم، قسمت‌های مختلف گیاه و نیز سن آن دارد.
وی از مدیریت کوددهی خبر داد و تصریح کرد: کوددهی بی‌رویه نیتروژن سبب افزایش میزان نیترات در سبزی‌ها می‌شود و با مدیریت کوددهی میزان نیترات کاهش می‌یابد.
مدیر دفتر محیط زیست و توسعه پایدار سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی در گفتگو با خبرنگار ایانا گفت: عوامل محیطی زیادی بر غلظت نیترات گیاه از طریق تأثیر بر فعالیت آنزیم کاهش‌دهنده نیترات و همچنین جذب نیترات اثر می‌گذارند.
احمد بایبوردی ضمن بازگو کردن عوامل تأثیرگذار در افزایش تجمع نیترات ادامه داد: نور کم، دمای خیلی زیاد و یا خیلی کم و تنش‌های رطوبتی منجر به تقلیل آنزیم کاهش‌دهنده نیترات و افزایش تجمع نیترات می‌شوند.
وی یادآور شد: مهم‌ترین عامل محیطی تأثیرگذار در تجمع نیترات در گیاه، مقدار نیترات موجود در اطراف ریشه و خود گیاه است.
مدیر دفتر محیط زیست و توسعه پایدار سازمان جهادکشاورزی آذربایجان شرقی تأکید کرد: موقعی که گیاه در معرض شدت نور کم قرار گیرد، غلظت نیترات افزایش می‌یابد.
بایبوردی اظهار داشت: در بیشتر گونه‌های گیاهی اندام‌های مختلف آن مثل برگ، ساقه و ریشه توانایی احیای نیترات را دارند، اما وقتی کود نیتروژن بیش از نیاز مصرف شود، امکان تجمع نیترات افزایش خواهد یافت.
وی از عوامل محدودکننده فتوسنتز در گیاه خبر داد و گفت: تنش خشکی، دمای بالا، یخبندان، شدت نور کم به‌طور کلی عواملی که محدودکننده فتوسنتز و رشد گیاه هستند در افزایش میزان نیترات موجود در گیاه مؤثرند.
بر همین اساس، در بیشتر گونه‌های گیاهی اندام‌های مختلف آن مثل، برگ، ساقه و ریشه توانایی احیای نیترات راد دارند، اما وقتی کود نیتروژنی بیش از نیاز مصرف شود، امکان تجمع نیترات بیشتر می‌شود. رعایت اصول صحیح مصرف کود، نه‌تنها موجب عملکرد سبزی و صیفی افزایش می‌یابد، بلکه کیفیت نیز ارتقاء خواهد یافت./
G-930425-01
