همیارآنلاین
کانال ایتا https://eitaa.com/hamyaronlineهمیارآنلاین
کانال ایتا https://eitaa.com/hamyaronlineمو؛ رویای فراموش‌شده
ریزش مو در مردان قابل پیشگیری است
مهم ترین سوال که شاید در ذهن همه کسانی که دچار ریزش مو هستند، به وجود آید،این است که اصلا راهی وجود دارد که بتوان مانع پیشرفت ریزش مو شد و راه برگشت آن به حالت اول چیست؟ دکتر کامران جزایری متخصص پوست و مو درباره علل و راه های درمانی ریزش مو پاسخ می دهد.
الگوی ریزش مو در افراد چگونه است؟
ریزش مو به دو شکل اتفاق می افتد؛ یک نوع از آن به شکل پراکنده است و در بخشی از سر و به طور یکدست ریزش دیده می شود و نوع دیگر، ریزش موی تکه تکه یا موضعی است. یعنی یک نقطه یا چند نقطه متفاوت از سر خالی می شود.
علت ریزش موی پراکنده یا منتشر چیست؟
علت اصلی آن عامل آندروژنتیک است و منشأ ژنتیکی (زمینه ارثی باید باشد) و هورمونی (مردانه) دارد، اما در بعضی از خانم ها هم این چرخه دیده می شود. البته از اصلی ترین شکایات خانم ها از ریزش مو وقتی است که زایمان می کنند. وجود استرس، جراحی، بیهوشی و خونریزی های شدید ریزش مو را در زنان بیشتر می کند.
ریزش مو در مردان و زنان چه تفاوتی با هم دارد؟
ریزش موی آندروژنتیک در مردان تقریبا مشخص است و در بیشتر آنها شکل شناخته شده ای دارد. ابتدا دردو طرف پیشانی عقب رفتگی مو ها را می بینیم، بتدریج در تاج سر نیز کم پشتی آغاز می شود. سپس ریزش جلوی سر به پشت سر متصل شده و فرد تقریبا تمام موی خود را در ناحیه فوقانی سر از دست می دهد که به مرحله نهایی یعنی طاسی می رسد (فقط دور سر و کنار گوش ها مو باقی می ماند). این الگو ریزش موی مردانه نام دارد. در خانم ها ریزش موی آندروژنتیک به شکل دیگری رخ می دهد. خط مو سر جای خود باقی می ماند، تراکم موها نیز کاهش نمی یابد ولی وسط مو از بالای پیشانی به بعد شروع به کم پشتی کرده و موها نخ نما می شود. پس تراکم فقط در این منطقه کاهش می یابد. بندرت خانمی را می بینیم که طاسی مشابه با یک آقا داشته باشد و تمام موی سرش ریزش کند.
اما همه ریزش موها منشأ آندوژنتیک ندارند اینطور نیست؟
کاملا درست است، عوامل دخیل در ریزش مو زیاد است و پزشک باید آنها را شناسایی کرده و تصمیم مناسبی را هم اتخاذ و درمان مشخصی تجویز کند. گاهی ریزش مو بر اثر عواملی از قبیل استرس، ترس، مصرف دارو و... است. این نوع از ریزش الگوی خاصی ندارد، فقط فرد احساس می کند تعداد موی بیشتری را هنگام حمام رفتن یا شانه زدن از دست می دهد. این حالت برای بیماران بسیار ترسناک است. همان طور که اشاره شد، یکی از شایع ترین نوع ریزش زنانه را بعد از بارداری می بینیم. مثلا خانمی که دو تا سه ماه از تولد کودکش می گذرد، وقتی به حمام می رود ناگهان متوجه می شود موها دسته دسته کنده می شود. این حالت بر اثر استرس شدیدی است که هنگام زایمان به زن وارد می شود.
ریزش موی موضعی چرا اتفاق می افتد؟
این نوع از ریزش مو منطقه ای است و افراد معمولا بعد از یک حادثه پراسترس، متوجه می شوند مثلا یک تکه از ریش یا تکه ای از مو به اندازه یک سکه (کوچک تر یا کمی بزرگ تر) کاملا ریخته است. حتی گاه به طور همزمان چهار تا پنج ناحیه متفاوت از سر دچار ریزش می شود. بیشتر موارد بدون نیاز به درمان بهبود می یابند ولی اگر درمان نیاز باشد، می توان از درمان های تزریقی کورتونی به داخل پوست محل طاسی، موها را برگرداند.
کدام بیماری ها می توانند ریزش مو ایجاد کنند؟
بعضی از بیماری ها به شکل خود ایمنی به ریشه موها حمله می کنند و موها را به طور موضعی از بین می برند. گاهی هم عفونت قارچی باعث کچلی می شود که خوشبختانه امروزه کمتر با طاسی های ناشی از عفونت قارچی مواجه می شویم زیرا سطح بهداشت عمومی مردم بالا رفته است. قارچ ریشه مو را به طور برگشت پذیر و گاهی هم برگشت ناپذیر از بین می برد. عفونت میکروبی نیز می تواند ریشه مو را تخریب کند.
تشخیص آن چگونه است؟
گاهی پزشک با دیدن الگوی ریزش و از روی شکل ظاهری مو می تواند علت را شناسایی کند، اما همیشه افتراق بین علت های گوناگون آسان نیست حتی برای مجرب ترین متخصصان پوست. در این موارد باید بیوپسی انجام شود. یعنی تکه ای از بافت گرفته شده و برای تشخیص علت به آزمایشگاه پاتولوژی فرستاده شود.
چه موقع بیمار باید ریزش مو را جدی گرفته و به پزشک مراجعه کند؟
اغلب خانم هایی که به هر دلیلی به پزشک متخصص پوست مراجعه می کنند، در پایان از ریزش مو نیز شکایت دارند و تقریبا همه خانم ها در اغلب موارد رشد موی خوب و مناسبی دارند. به طور طبیعی 60 تا 70 عدد از صد هزار تار مویی که روی سر داریم دچار ریزش می شوند. 80 تا 90 درصد از این موها در فاز رشد قرار دارند و فقط 10 درصد در فاز استراحتند که ریزش مربوط به همین موهاست. ولی ممکن است روزانه نباشد و دو سه روز درمیان ریزش انجام شود و وقتی فرد در حمام است 150 عدد تار مو در دستانش مشاهده کند که این باعث ترس فرد می شود و در معاینه تراکم کاملا طبیعی است. تستی داریم که در آن دسته ای از مو را می کشیم. مقدار مویی که در دستمان باقی می ماند نشان دهنده شدت ریزش است. پس ما باید ریزش روزانه را بپذیریم. البته گاه متقاعدکردن خانم ها در این مورد کمی مشکل بوده و ممکن است نپذیرند.
اما ریزش های آندروژنتیک اصولا با ریزش های روزانه همراه نیست. در این نوع، مو مینیاتوریزه می شود. یعنی تارهای مو آنقدر نازک شده که موهای معمولی به موهای کرکی تبدیل می شوند و فرد کاملا طاس به نظر می رسد. حتی اگر به سر این افراد با بزرگنمایی نگاه کنیم، موهای کرکی را تقریبا به همان تعداد موهای اولیه مشاهد می کنیم.
درمان قطعی چیست، آیا می توانیم مانع ریزش مو شویم حتی در کسانی که دچار ریزش از نوع آندروژنتیک هستند؟
برای درمان ابتدا باید علت مشخص شود، ولی درمان ها متفاوتند. اگر ریزش مو آندروژنتیک باشد، با درمان های شناخته شده می توان سیر آن را متوقف یا کند کرد. اگر فردی درمان را با دقت انجام دهد، حتی می توان موهای نازک شده را به حالت اولیه بازگرداند و اگر مادام العمر ادامه دهد شاید هیچ گاه هم به مرحله طاسی نرسد. متاسفانه در کشور ما فرهنگ ادامه درمان وجود ندارد و درمان های ضد هورمون اصلا مورد علاقه آقایان نیست و دوست ندارند آنها را مصرف کنند و بیشتر مردها حاضرند زودتر موها را از دست بدهند تاپیوند مو انجام دهند.
پیوند مو چگونه است؟
این روش امروزه پایدارترین روش محسوب می شود و مورد اقبال مردم است. این پیوند از موهای پشت سر گرفته می شود. این موها از نظر ژنتیکی تحت تاثیر هورمون ها قرار ندارند. موها را به نواحی طاس منتقل می کنیم. موهای پیوندی مانند موهای پشت سر رشد می کنند و اگر بدرستی انجام شود، می توان شکلی کاملا طبیعی را در سر ایجاد کرد. در ریزش هایی که بر اثر تصادف ایجاد شده نیز می توان با پیوند، ناحیه آسیب دیده را ترمیم کرد. البته پیوند مو همیشه موفق نیست و برای تعداد اندکی از بیماران کار چندانی نمی توان انجام داد./ ضمیمه سیب
