با کمک چسبهایی که قطعات ساختمانی را به هم جوش میدهند خانههای قارچی در شهرهای آینده سبز میشوند ![]() یکی
از ابتکارات فناورانهای که مهندسان و معماران در طراحی بناهای متفاوت از
حیث ظاهری به کار میگیرند، استفاده از چسبهای مخصوص ساختمانسازی است. به عنوان مثال در سویل اسپانیا ساخت مجموعه ساختمانهای بزرگ قارچی شکلی آغاز شده است که شاید کمتر کسی از آنهایی که با خیال راحت در زیر چتر آنقدم میزنند از این نکته آگاه باشند که قطعات مختلف سایبانهای چتری بالای سرشان با استفاده از نوعی چسب ساختمانی به یکدیگر متصل شده اند که برای دستیابی به فرمول اصلی ساخت آنها ماهها زمان صرف شده است. مهندسان و محققانی که در پروژه طراحی و ساخت بنای زیبای Parasols حضور دارند امیدوارند آنهایی که از این موضوع آگاه هستند و در زیر این مجموعه قارچ بزرگ قدم میزنند خیالی آسوده داشته باشند. کاملا روشن است که بزرگترین مشکلی که این محققان با آن روبهرو بودهاند پیدا کردن چسبی بوده است که در برابر گرمای شدید تابستان مقاومت زیادی داشته و شل نشود. براساس محاسبات آنها این چسب باید تا 60 درجه سانتیگراد حرارت اوج گرمای تابستان سویل را تحمل کند. در حقیقت تا این درجه از گرمای محیطی نباید کوچکترین تغییری در ساختار این چسب روی دهد. این سایبانها سایه وسیعی تولید میکنند که ابعاد آنها در حدود 150 در 70 متر است. تصور چنین وسعتی هم در نوع خود جالب است و جالبتر اینکه این بنا یکی از بزرگترین سایبانهای قارچی شکل در نوع خود در دنیا به شمار میآید که صرفا متکی بر ستون نگهدارنده خود است و هیچ کابل دیگری آن را در این حالت نگاه نمیدارد. محققان انستیتو تحقیقات چوب WKI فرانهوفر در آلمان از مدتها پیش تلاش خود برای پیدا کردن فرمول اصلی تولید چسب مورد نظر را آغاز کرده بودند. این پروژه از سال 2004 آغاز شد و طی آن گروههای مختلفی تلاش کردند تا چنین سازهای را طراحی کنند و بسازند. از همان زمانی که ستون اصلی هر یک از این نوع بناها نهاده شده است، فکر مهندسان طرح جای دیگری بوده: سایبانی که باید با چسب ساخته شود. این قارچهای بزرگ با استفاده از انبوهی از مصالح ساختمانی و از جمله اسکلتهای فلزی ساخته میشوند. آژانس برنامهریزی شهری سویل اسپانیا مسوول اصلی آغاز این پروژه بوده است. طی 5 سال گذشته پروژه پیشرفت خوبی داشته است و پیشبینی میشود در سال جاری میلادی تکمیل شود. مکانی که اینسازههای عظیم ساخته میشوند در گذشته یعنی در حدود سال 1840 بازار بزرگ سرپوشیدهای بوده است که به آن Plaza de la Encarnacion میگفتهاند. البته در سال 1973 تمامی دکهها و غرفههای فروشندگی در این بازار سنتی برچیده شد و جای آن را پارکینگ بزرگ خودرو گرفت. اما در دهه 90 میلادی و در جریان حفاریهایی که برای ساخت پارکینگ زیرزمینی در این محل آغاز شد همه چیز تغییر کرد.
این میدان تاریخی اکنون صحنه بازی نسل جدیدی از فناوریهای نوین به شمار میآید. این فناوریها به تکنیکهای نوین ساختمانسازی مربوط میشود که چشم هر بینندهای را به خود مشغول میکنند زیرا در این بناها استفاده از روشهای سنتی پیوند بخشها به کنار گذاشته شدهاند. در عوض به جای آنها شاهد بهرهگیری از نوعی چسب ماجراجویانه هستیم که قابلیت اتصال سنگینترین بخشهای سازهای به اسکلت اصلی را دارند. مشکل اصلی مهندسان طرح گرمای قابل توجه تابستانهای سویل است. آنها باید این چسب را برای حداکثر دمایی که ممکن است به 60 درجه سانتیگراد هم برسد تهیه کنند. دریک کروس از مهندسان طرح میگوید: فاکتور اصلی در تصمیم گیریهای ما دما بوده است. از اینرو به شبیهسازیهای رایانهای روی آوردیم تا تأثیر دماهایی نزدیک به 60 درجه سانتیگرادی بر مواد به کار رفته در سازه را مورد بررسی قرار دهیم. وی ادامه میدهد: نتایج تحقیقات ما نشان دادند که دمای محیطی در تابستانهای سویل در این چسب به نزدیک 60 درجه هم میرسد که البته بسیار نزدیک به حداکثر دمای قابل تحمل از سوی این ماده است. این بررسیها نشان دادهاند که اگر محققان نتوانند چسب جایگزینی برای این منظور پیدا کنند، فرآیند ساخت این بناها به ناچار متوقف خواهد شد. البته آنها دست به ابتکار عمل جالب توجهی زدند که تقریبا مشکلات اصلی آنها را برطرف کرده است. دریک کورس در این خصوص میگوید: بازپخت ترکیباتی که با استفاده از چسب در جای خود محکم قرار گرفتهاند ابتکار عملی بوده است که احتمالا مانع از توقف ادامه ساخت پروژه میشود. نسل جدید چسبهای مخصوص ساختمانسازی در برابر گرمای تابستان مقاومت دارند و کوچکترین تغییری در ساختارشان روی نمیدهد در این فرآیند بخشهایی که با استفاده از چسب مخصوص در جای خود محکم شدهاند بار دیگر حرارت میبینند. به گفته کورس، این کار موجب میشود تا چسب این بار در دمای 70 درجه و نه 60درجه شل شود. بدین ترتیب میتوان گفت ضریب امنیتی استفاده از این چسب تا حد قابل توجه و قابل اطمینانی افزایش پیدا میکند و دیگر نگرانی درخصوص امکان بروز تغییرات ساختاری درسازه در اوج گرمای تابستان وجود نخواهد داشت. این ابتکار عمل مساوی بوده است و با امکان ادامه ساخت پروژه و در نتیجه سویل اسپانیا بزودی شاهد افتتاح نسل جدیدی ازسازهها خواهد بود. این مجموعه بنا شامل 6 ساختمان قارچی شکل است. زمانی که ساخت آنها به پایان برسد گویی گروهی از قارچها در گوشهای از سویل روییدهاند! هر یک از اینسازهها دربرگیرنده فضای عمومی 4 طبقهای است که شامل بازار فروش محصولات کشاورزی، خرده فروشی، ایستگاه مترو و رستورانها و کافی شاپهای مختلف و همچنین موزهای مختص نمایشهای باستانشناسی خواهد بود. نکته جالب این است که این موزه ارتباط مستقیمی با منطقه حفاری متعلق به دوران روم باستان دارد. ورودی این قسمت از زیر ستون اصلی بنا میگذرد. بازار سرپوشیده این بنا نیز که در آن از سیستمهای مدرن تهویه هوا استفاده شده است در طبقه همکف قرار دارد. در طبقه بالای آن مجموعه رستورانها و کافیشاپها قرار دارد که سکنه محلی و همچنین توریستها را به خود جذب کرده و آنها میتوانند در چنین مکانی از تماشای کنسرت، تئاتر و رقابتهای ورزشی لذت ببرند. عرشه این سایبان عظیم قارچی طبقه دوم آن به شمار میآید. این طبقه همتراز با ساختمانهای مرتفع اطراف است. در این طبقه کافیشاپی به نام «آسمان» ساخته میشود که بدون شک نامش بیارتباط با محلی که ساخته میشود نیست. این کافیشاپ چشمانداز بسیار زیبایی از شهر را در اختیار افراد قرار میدهد. محلی برای تردد توریستها در ارتفاع 22 متری نیز ساخته میشود که از روی آن میتوان از چشمانداز زیبای بافت قدیمی سویل لذت برد. یکی از نقاط متمایزکننده این بنا استفاده از فناوری نوینی است که با بهرهگیری از آن قسمت بیرونی بنا به صورت خودکار تمیز میشود و تنها هر 20 تا 25 سال یکبار نیاز به تعمیر و بازسازی خواهد داشت. از هم اکنون میتوان سویل اسپانیا را با ساختمانهای قارچی شکلی تصور کرد که چهره شهر را دگرگون خواهند کرد. فاطمه پورمزرعه منبع: Gizmag |
|