همیارآنلاین
کانال ایتا https://eitaa.com/hamyaronlineهمیارآنلاین
کانال ایتا https://eitaa.com/hamyaronlineبن‌بست روسیه و ناتو در مورد معاهده نیروهای مسلح متعارف اروپا
بن‌بست روسیه و ناتو در مورد معاهده نیروهای مسلح متعارف در اروپا
«درحالی
که هم روسیه و هم ناتو بر اهمیت معاهده نیروهای مسلح متعارف در اروپا (CFE
Treaty) تأکید کرده‌اند، هر دو طرف رویکردهای متفاوتی برای حفظ آن دارند.»
همایش فوق‌العاده امضاءکنندگان معاهده نیروهای مسلح متعارف در اروپا که به
ابتکار روسیه از 12 تا 15 ژوئن در وین برگزار شد، به دلیل ناکامی
شرکت‌کنندگان این همایش در نیل به مصالحه، بدون تصویب هیچ بیانیه‌ای به
کار خود پایان داد.
هم روسیه و هم ناتو در بیانیه‌های آغازین خود در همایش مذکور بر اهمیت
رژیم حقوقی نیروهای مسلح متعارف در اروپا (CFE) به عنوان سنگ بنای ثبات
اروپا تأکید کردند و رویکردهای – نسبتاً متفاوت‌شان - را برای حفظ آن
توضیح دادند. با این حال بحث و جدل درخصوص نحوه دستیابی به تأیید آن توسط
ناتو با توجه به درخواست‌های روسیه برای انجام اصلاحات اساسی در معاهده
مزبور آشکارا بیانگر وجود یک منبع اختلاف فزاینده بین روسیه و پیمان ناتو
است.
آناتولی آنتونوف (Anatoly Antonov) رئیس هیأت نمایندگی روسیه به خبرنگار
هفته‌نامه جینز گفت: «این معاهده دیگر تقریباً به هیچ‌وجه کارآمد و موفق
نیست.» آنتونوف با تکرار هشدارهای پیشین ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور
روسیه، اظهار کرد که تحمیل یک مهلت برای الزامی دانستن این معاهده «یک
گزینه بسیار واقعگرایانه خواهد بود، اگر گفت‌وگوهای احتمالی بیشتر، به هیچ
نتیجه‌ای ختم نشود». وی افزود: «همة این کارها نمی‌تواند رضایت‌بخش باشد.
درحالی که هیچ‌کس امروزه نمی‌تواند تصور کند که روسیه یک تهدید تهاجمی
برای هیچیک از کشورهای اروپایی باشد، ناتو به‌نوعی روسیه را به عنوان یک
دشمن قلمداد کرده است – شبیه «پیمان ورشو» که در گذشته دشمن ناتو تلقی
می‌‌شد.»
ژنرال ولادیمیر نیکیشین (Vlodimir Nikishin)، مشاور ارشد نظامی وزارت امور
خارجه روسیه، اظهار داشت: «حتی معاهده اصلاح شده نیروهای مسلح متعارف در
اروپا (CFE) نیز پس از هرگونه تصویب می‌باید مجدداً اصلاح شود. اکنون غرب
سه برابر ارتش روسیه در غرب اورال، دارای تجهیزات سنگین نظامی – جت‌های
جنگی، تانک و توپخانه – است.»
با این حال، تأیید معاهده CFE یک نکته را در اجلاس وین باقی گذاشت.
هیچیک از کشورهای غربی موافق تأیید CFE تصویب شده در اجلاس ناتو در
استانبول در سال 1999 نخواهند بود؛ مگر اینکه نیروهای روسیه از گرجستان و
جمهوری ترانس‌دنیستر عقب‌نشینی کنند. همزمان روسیه اعلام کرده است
عقب‌نشینی نیروهای روسیه از جمهوری ترانس‌دنیستر – جمهوری خودخوانده در
مولداوی که مسکو آن را به رسمیت شناخته است – هیچ ارتباطی با معاهده CFE
ندارد و بیانیه‌های این کشور از سال 1999 تاکنون را داوطلبانه و غیر
الزام‌آور خواند.
با این حال، آنتونوف «طرح نقشه راه روسیه برای حفظ معاهده CFE، را ارائه کرده است.» این طرح خواستار:
- الحاق سه کشور حوزه بالتیک1 به معاهده CFE است. زیرا این کشورها از جمله
کشورهای عضو ناتو هستند که تاکنون تحت پوشش این معاهده نیستند؛
- التزام به محدود کردن شمار تسلیحات مجاز ناتو به منظور متعادل کردن
برتری حاصله توسط ناتو از لحاظ تجهیزات نظامی پس از گسترش ناتو و الحاق
کشورهای اروپای شرقی به آن بین سال‌های 2003 تا 2005؛
- ارائه یک پیشنهاد به منظور تعریف عبارت «نیروهای متعارف اساسی»و «محدودیت تمرین نظامی» در ساختارشان تا زمان تعریف آنها؛
- این بدان معناست که آمریکا باید از طرح خود برای اعزام واحدهای پنج هزار نفره به رومانی و بلغارستان صرف‌نظر کند.
- «محدودیت‌های جانبی» درخصوص تحرکات سربازان در سرزمین روسیه باید از سوی غرب برچیده شود.
علاوه بر آن، مسکو بر اجرایی شدن موافقت‌نامه تصویب معاهده CFE حداکثر تا
تاریخ اول جولای 2008 و بسط شرایط برای پذیرش امضاءکنندگان جدید معاهده
مزبور اصرار ورزیده است. اگر ظرف یکسال راه‌حلی برای این مسئله یافت نشود،
روسیه ممکن است درخواست مهلت را مطرح کند.
آنتونوف به خبرنگار هفته‌نامه دفاعی جینز توضیح داد: «حرف آخر این است که
روسیه نه بازرسی‌های بین‌المللی را خواهد پذیرفت و نه گروه‌های
کارشناسی‌اش را اعزام خواهد کرد؛ روسیه (همان‌گونه که تاکنون چنین کرده
است) انتشار و افشای اخبار و اطلاعات را متوقف خواهد کرد و دیگر خود را
ملزم به رعایت هیچ محدودیت کمّی نخواهد دانست.»
پس از همایش فوق، کارین لوک (Karin Look) نماینده ارشد آمریکا در این
همایش گفت که همة نگرانی‌های روسیه «به‌طور جدی و با مشارکت همة اعضا»
بررسی شد و قویاً از مسکو خواست که معاهده را به‌طور کامل رها نسازد و
این‌گونه تهدیدها را «خاطرات تلخ رویارویی بلوک‌های شرق – غرب قدیم» خواند
.
با این حال، آنتونوف در پاسخ اظهار داشت: «هیچ‌کس به حرف ما گوش نمی‌دهد.
آنها به نصیحت کردن ما ادامه می‌دهند و پاسخ نگرانی‌های روسیه را فقط با
حرفهای زیبا، ظریف و مؤدبانه دادند.
در عین حال، کارین لوک همچنین تأکید کرد که هرچند نگرانی‌های ناتو درخصوص
سربازان روسیه در گرجستان و جمهوری خودخوانده ترانس – دنیستر (مولداوی) به
قوت خود باقی است، اما دست‌کم پیشرفت جزئی در این زمینه حاصل شده است.
شرکت کنندگان در همایش وین به خبرنگار هفته‌نامه دفاعی جینز گفتند که
روسیه اعلام کرده است در سال 2008 همة تجهیزات نظامی‌اش را از گرجستان
خارج خواهد کرد و نمایندگان ناتو در این اجلاس به حصول پیشرفت‌هایی در این
مسئله اذعان داشتند. معاون وزیر امور خارجه آمریکا در امور اروپا و
اوراسیا، دانیل فرید (Daniel Fried)، که ریاست هیأت نمایندگی آمریکا در
این اجلاس را برعهده داشت،تأیید کرد که روسیه آشکارا به پیشرفت‌هایی در
انجام تعهدات اجلاس استانبول درخصوص گرجستان نایل آمده است. وی گفت:«اما
هنوز موضوع جمهوری خودخوانده ترانس دنیستر، به عنوان مانع عمده پیشرفت به
قوت خود باقی است». وی آشکارا با اشاره به موضع روسیه، خواستار یافتن یک
«راه‌حل مبتکرانه» شد. مسکو اصرار می‌ورزد که 1200 سرباز روسیه در جمهوری
مورد مختار ترانس نیستر در حال محافظت از بیست هزار تُن مهمات و انجام
مأموریت قانونی صلح بانی در این سرزمین از لحاظ نژادی پیچیده هستند.
بنابه گفته هیأت‌های نمایندگی شرکت کننده در همایش مذکور، دانیل فرید برخی
امتیازات تشویقی بیشتر را به روسیه ارائه کرد. واشنگتن موافقت کرده است
برخی از نگرانی‌های امنیتی مسکو را در سپتامبر 2007 در سطح وزارت دفاع و
امور خارجه، با تشکیل چهار گروه کاری بنابه ابتکار روسیه، مورد بازبینی
قرار دهد: یک گروه کاری درخصوص دفاع موشکی؛ یک گروه کاری درخصوص اصلاحات
معاهده CFE؛ یک گروه کاری درخصوص جایگزینی کلاهک‌های جنگی هسته‌ای براساس
موشک‌های بالستیک راهبردی تریدنت و یک گروه کاری درخصوص معاهده کاهش
تسلیحات راهبردی.2 دانیل فرید، رئیس هیأت نمایندگی آمریکا در اجلاس وین،
قبلاً گفته بود که «برای آمریکا همکاری با روسیه درخصوص ایران مهم‌تر از
رویارویی با روسیه در زمینه دفاع موشکی و تعداد هواپیماها است.
دست‌کم هر دو طرف بر وجود یک جوّ سازنده در اجلاس وین تأکید داشتند و
آنتونوف، رئیس هیأت نمایندگی روسیه در این اجلاس، اظهار داشت: «این اجلاس
را نباید یک تراژدی قریب‌الوقوع تلقی کرد. کرملین آماده انجام گفت‌وگوهای
بیشتر در این زمینه است.» وی با این حال تأکید کرد که پوتین، رئیس جمهور
روسیه، به دقت این بن‌بست را تجزیه و تحلیل و ارزیابی خواهد کرد.
پاورقی‌ها:
1 – جمهوری‌های لتونی، استونی و لیتوانی.
2 – STARTX1.
منبع:
هفته‌نامه دفاعی جینز، شماره 44، مورخه 4 جولای 2007 میلادی.
نوشته شده در چهارشنبه 6/8/1388
