ماهنامه دام کشت و صنعت، شماره 116
حذف یارانه سموم دفع آفات نباتی / فاجعه حذف یارانه های سوخت در گلخانه ها
حذف یارانه سموم دفع آفات نباتینیلوفر جواهری دلجو
دو سال و اندی پیش وزیر جهاد کشاورزی وقت با هدف تولید محصول سالم و با کیفیت اقدام به حذف یارانه سموم دفع آفات نباتی کرد.
براساس این اقدام هم اینک قارچ کش ها، کنه کش ها، نماتدکش ها، حشره کش ها و آفت کش ها به قیمت آزاد عرضه می شود.
مهندس حاتمی کارشناس بخش توسعه و تجارت وزارت جهاد کشاورزی در رابطه با
حذف یارانه سموم گفت: براساس این قانون، سموم دفع آفات نباتی از لیست
کالاهای یارانه ای حذف شد و قیمت آن سموم توسط واردکنندگان و تولیدکنندگان
براساس عرضه و تقاضا، تعیین و روانه بازار می گردد و دولت دیگر در مشخص
کردن قیمت نقشی ندارد.
به گفته مهندس حاتمی: از محل یارانه سموم،
نزدیک به 20 میلیارد تومان به سازمان حفظ نباتات کشور که متولی حذف این
یارانه ها بوده اختصاص یافته است، تا این مبلغ برای معرفی و تولید نهاده
های بیولوژیک و غیرشیمیایی در داخل کشور، توسعه برنامه مدیریت کنترل
تلفیقی آفات و آموزش کاربردی و اثربخش کردن آن برای کشاورزان و کارشناسان
در بخش خصوصی و فراخوان و آموزش 4300 نفر از فارغ التحصیلان رشته های
کشاورزی سراسر کشور و به خدمت گرفتن آنها در شبکه های مراقبت و پیش آگاهی
و اعزام آنها به عرصه تولید کشاورزی و مشاوره دادن به کشاورزها استفاده
شود.
یکی از کارشناسان شرکت گیاه تولیدکننده سموم دفع آفات در این
رابطه به خبرنگار دام، کشت وصنعت گفت: دولت برای رفاه حال کشاورز و به
دلیل آنکه برای تهیه سموم دفع آفات از لحاظ قیمت به دشواری نیافتد اعلام
کرد که این یارانه ها را مستقیما به دست خود کشاورز می رساند. اما تاکنون
یارانه یاد شده به دست کشاورز نرسیده است و زارع هزینه های ناشی از خرید
سم را از جیب خود و چندین برابرقیمت می پردازد.
گرچه مصرف سموم
دفع آفات نباتی در سال 1387 نسبت به سال 1386 به میزان16 هزار و 700 تن
کاهش نشان می دهد اما از آنجا که این یارانه ها در سال 1386 نیز حذف شده
بود ولی مصرف سم در همان سال حذف یارانه کاهش چشمگیری نداشت .به نظر می
رسد دلایل کاهش مصرف سموم دفع آفات نباتی در سال87 بر اثر خشکسالی و کاهش
سطح داشت بوده است.
وی افزود: در حال حاضر با واردات بی رویه
انواع سموم دفع آفات به داخل کشور روبرو هستیم و این واردات به صورت
فرموله شده و ماده تکنیکال و بیشتر از کشورهای چین، مالزی و هند وارد
مملکت می شود. از طرفی پایین تر بودن قیمت سم وارد شده نسبت به نمونه
داخلی آن که توسط تولید کنندگان تولید می شود را می توان از مشکلات ناشی
از این واردات بی رویه دانست.
به نظر این کارشناس فعلا تنها راه
مقابله با معضل واردات بی رویه، قدرت رقابت و افزایش کیفیت و بسته بندی
مناسب نسبت به نمونه خارجی است.
صاحب نظران در باب رقابت
ناعادلانه بین واردات و تولید داخلی می گویند در حالی که برای اجازه تولید
سموم دفع آفات در کشور. طرح، توجیه اقتصادی، باید تهیه و سپس زمین،
سرمایه، نیروی کار متخصص و در ادامه اخذ مجوزهای لازم از وزارت صنایع و
معادن و سازمان حفظ نباتات لازمه کار می باشد که البته در صورت راه اندازی
کارخانه اشتغال زایی نیز صورت می گیرد. اما برای واردات آن تنها نیاز به
مجوز از سازمان حفظ نباتات است و هر فرد به راحتی و بدون در نظر گرفتن
زحمات و سرمایه گذاری مدیران کارخانجات تولید سموم دفع آفات نباتی می
تواند نسبت به واردات اقدام نماید.
درحال حاضر تشکلی به نام انجمن
تولیدکنندگان سموم دفع آفات نباتی شامل تولیدکنندگان و واردکنندگان ذیربط
مشتمل بر 40-20 نفر عضو فعال در کشور پیگیر مسایل انجمن است و وظیفه آنها
پیش بینی سالیانه مصرف سرانه سموم دفع آفات نباتی کشور و جبران کمبود
وکسری آن از طریق واردات می باشد.
فاجعه حذف یارانه های سوخت در گلخانه ها
صرف
نظر از بی برنامه گی یا برنامه ریزی غلط وزارتخانه های ذی ربط در صدور
مجوز گلخانه در استان های سردسیر که دمای آنها تا 15- یا 20- درجه هم می
رسد یا در کوهپایه ها و... معمولا حتی گلخانه های مناطق کویری یا معتدل هم
حداقل یک فصل تولید را نیازمند دریافت سوخت (گازوئیل هستند).
با
توجه به این که هرهکتار گلخانه سالانه به 300 هزار لیتر گازوئیل برای یک
دوره تولید نیاز دارد تاکنون این میزان به ازای هر لیتر 16 تومان در
اختیار گلخانه داران قرار می گرفت که با احتساب هزینه حمل نزدیک به 7
میلیون تومان برای یک هکتار گلخانه تمام می شد و 20 تومان از هزینه تمام
شده تولید هر کیلو محصول گلخانه ای (گوجه فرنگی، خیار سبز، بادمجان یا...)
تنها بابت گازوئیل (هزینه برق منظور نشده) منظور می شد. اینک که دولت
اعلام کرده است گازوئیل را به قیمت FOB بندرعباس (هر لیتر گازوئیل 380
تومان) یا 20 درصد زیر این قیمت به گلخانه دار تحویل می شود یا حتی بنا به
نگاه دولت به کشاورزی هر لیتر به قیمت 350 تومان به کشاورز عرضه می شود به
قیمت امروز415 تومان هزینه سوخت (هزینه برق محاسبه نشده است) بابت هر کیلو
تولید محصولات گلخانه ای به کشاورز تحمیل می شود در حالی که گوجه، بادمجان
و خیار به طور متوسط هر کیلو 200 الی 300 تومان از گلخانه دار خریداری می
شود.
در همین حال دکتر جهانسوز درنظر دارد برای احداث 40 هزار
هکتار گلخانه (با تشویق بخش خصوصی و مشارکت بانک ها) اقدام کند اما سوال
اصلی این است که:
ـ آیا این اقدام در ادامه سیاست های مهندس اسکندری است یا مطالعات کارشناسی و جدی روی آن انجام گرفته است؟
ـ چرا مناطق تعیین شده برای ساخت 40 هزار گلخانه، دقیقا اعلام نمی شود تا کارشناسان روی آن نظر دهند.
ـ
چرا از سلول های خورشیدی و انرژی رایگان خدادادی (به ویژه در مناطقی مانند
استان یزد، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر، خراسان جنوبی و....)
استفاده نمی شود و همان گلخانه های یزد هم که به طور سمبلیک به این روش
مجهز شده بودند به حال خود رها شدند.
ـ چرا وزارتخانه تلاش نمی
کند تا کمیسیون کشاورزی به کمک گلخانه داران بیاید و همان گونه که مقابل
حذف یارانه و افزایش قیمت کود شیمیایی ایستاد، گازوئیل گلخانه ها را نیز
از 20 برابر شدن قیمت نجات دهد؟