گاز بهتر است یا بنزین ؟
آنچه می خواهید درمورد CNG بدانید
زمان سوخت گیری :
زمان سوخت گیری سریع در پمپ گاز بین 5 تا 6 دقیقه و آهسته آن 5 تا 8 ساعت طول می کشد.
ایمنی :
گاز طبیعی از بنزین ایمن تر است . چون گاز طبیعی برخلاف بنزین درزمان تصادف و حوادث پیش بینی نشده درهوا پراکنده می شود ولی بنزین روی زمین حوضچه هایی ایجاد می کند که هرلحظه ممکن است به آتش سوزی های مهیب منجر شود . کپسول های ذخیره گاز هم بسیار محکم تر از تانک های سوخت بنزینی هستند . طراحی این کپسول ها منوط به اجرای شدیدترین آزمون های ایمنی نظیر حرارت ، فشارهای بسیار زیاد ، تیراندازی و برخوردهای شدید است . عموماً احتمال آتش سوزی درشرایط عادی کارکرد ، بسیار کم است . به علت سبک تربودن گاز CNG نسبت به هوا ، درفضا پراکنده می شود . اما بخار LPG از هوا سنگین تراست و به تشکیل حوضچه درنزدیکی زمین تمایل دارد.
ارزش حرارتی :
میزان انرژی گازطبیعی درحدود 47 مگاژول برکیلوگرم و یا 40 مگاژول برمترمکعب است که این مقایسه برای بنزین 60 مگاژول برکیلوگرم یا 46 مگاژول برمترمکعب است . به عبارتی یک کیلوگرم گاز معادل 33/1 لیتر بنزین یا 22/1 لیتر گازوئیل است .
رانندگی درارتفاعات :
در ارتفاعات ، هوا رقیق ترشده و موتور با ترکیب سوخت غنی تری ( نسبت بیشتری از سوخت به هوا ) کار میکند . بهمین خاطر قدرت موتور به دلیل کاهش تنفس موتور و تامین اکسیژن کمتر و همچنین جریان غنی تر شدیدتر سوخت افت می کند . دراین حالت چون موتور گازسوز به علت اینکه گاز درحدود 12 درصد حجم ورودی را تشکیل داده و با کاهش چگالی هوا براثررقیق تر شدن آن ، حجم سوخت نیز پایین می آید ، توان موتور 12 تا 14 درصد افت می کند . پس درصورت دوگانه سوز بودن وسیله نقلیه بهتر است درارتفاعات از سوخت بنزین استفاده شود.
عوامل موثر بربازده سوخت :
دربسیاری از کشورها CNG دارای بهترین ارزش است . پس از آن گازوئیل . LNG و درنهایت بنزین قراردارند. چنانچه یک موتور بنزینی به سوخت CNG تبدیل شده باشد به بالاترین بازده دست پیدا نخواهد کرد چون ضریب تراکم درسطح مورد نیاز برای سوخت بنزین باقی می ماند . بنابراین دستیابی به بالاترین راندمان فقط در خودروهای باموتورهای اصلی سوخت LNG امکان پذیراست . برحسب قدرت ، وسایل نقلیه دوگانه سوز (CNG) درحدود 10 تا 12 درصد قدرت خود را به علت اینکه گاز طبیعی جای اکسیژن درمحفظه احتراق موتور را می گیرد ، ازدست میدهند.
موتورگازسوز داغ تر از بنزین :
موتورهای گازسوز که ازعملکرد بنزینی تبدیل به موتور گاز سوز شده اند دارای اگزوزهایی با درجه حرارت بیشتر هستند . از طرفی درموتورهای بنزینی ، بنزین تاثیر خنک کننده ای درسیستم مکش سوخت و سیلندرها دارد . این مساله درمورد گاز اتفاق نمی افتد . باید توجه داشت که یک مخلوط گازی تمایل به احتراق آهسته تری نسبت به بنزین دارد و ممکن است به هنگام عبور و خروج از سوپاپ ها بازهم درحال سوختن باشد.
کوبش موتورهای گازسوز :
کارکرد موتور درشرایط جوی بادرجه حرارت بالا ، زمان بندی نادرست ، احتراق تغییرات آنالیز و ترکیب شیمیایی گاز مهمترین علل کوبش درموتورهای گازسوز هستند.
بنابراین این گاز طبیعی بادرصد متان بالا ، کوبش موتورهای گازسوز را تاحد زیادی کاهش می دهد.
سئوالات عمومی درمورد CNG :
این پرسش ها توسط مردم درهنگام سوخت گیری از پمپ گاز مطرح شده اند . پاسخ به این پرسش ها درجهت هرچه سریعتر شدن روند گازسوزکردن خودروها خالی از لطف نخواهد بود.
فرق گاز طبیعی با CNG چیست ؟ :
CNG همان گاز طبیعی است که ما روزانه آن را درخانه ، محل کار خود و یا کارخانجات با فشار پایین استفاده می کنیم . بدیهی است ذخیره سازی گاز درچنین فشاری به واسطه حجم زیاد مورد نیاز به صرفه نیست . از طرفی به خاطر تراکم آن درصورت استفاده درخودرو ، زمان های تجدید سوخت گیری فوق العاده کوتاه خواهد شد. درصورتی که گاز طبیعی (NG) تافشار حدود 3600 PS تراکم شود ، ما CNG خواهیم داشت .
آیا به هنگام استفاده از CNG ، بوی گاز درون خودرو می پیچد ؟ :
خودروهای CNG سوز نظیر خودروهای بنزین سوز بدون بو هستند . درصورتی که درخودروهای CNG سوز بوی گاز احساس کردید ، سریعا باید مدار سوخت رسانی را از نظر نشست احتمالی مورد بازرسی قرار دهید.
تبدیل خودرو به CNG سوز چگونه تمام می شود ؟ :
باک مخصوصی در صندوق عقب خودرو شما نصب میشود و مداراتی که بتواند گاز را درجهت احتراق به سمت موتورها هدایت کند ، به آن مرتبط می شود.
درصورتی که ذخیره CNG درخودرو تمام شود ، می توان هنوز از بنزین استفاده کرد ؟ :
بله ، زمانی که شما خودروی مورد نظرتان را برای استفاده از CNG تبدیل می کنید ، هنوز کاربراتور ، باک بنزین و مدارسوخت رسانی جهت بنزین را روی خودرویتان دارید . بنابراین به سادگی با زدن یک کلید روی داشبورد ، می توانید مسیر بنزین ، به سمت موتور را برقرار کنید ، اما به هرحال استفاده از CNG برای شما ارزان ترخواهد بود.
آیا لازم است که هرچند وقت یک بار حتی درصورت عدم نیاز اجباری از بنزین استفاده شود ؟ :
بله این مساله ، یعنی استفاده هرچند وقت یک بار از بنزین باعث روانکاری مکانیزم کاربراتور و آمادگی بهتر سیستم سوخت رسانی بنزین درواقع لازم خواهد شد.
نصب کیت مخصوص و تبدیل خودرو به CNG سوز چقدر زمان می برد ؟ :
انجام این تبدیل 4 یا 5 ساعت بیشتر وقت نمی گیرد ، اما افزایش روزافزون تقاضا برای انجام این تغییرات می تواند به واسطه ازدحام باعث طولانی تر شدن زمان انتظار مشتری شود.
با یک باک پر CNG ، به طور معمول 10 تا 15 لیتر بنزین ، گازطبیعی رادرخود ذخیره می کند . بدیهی است اگر میزان مصرف خودروی تان را با واحد Km/Litr دراین عدد ضرب کنید ، میزان مسافت پیمودن با یک باک پراز CNG به دست می آید . برای مثال برای یک خودرو متوسط با حجم سیلندر 1300 سی سی این مسافت چیزی در حدود 155 کیلومتر خواهد بود درصورت نیاز باافزودن تعداد باک می توان این مسافت را افزایش داد.
آیا استفاده ازگاز طبیعی فشرده درخودرو ایمن است ؟ :
بله CNG به خاطر سه ویژگی مهم از سوخت های بنزین ، گازوئیل و LPG ایمن تر است . اول آنکه وزن مخصوص CNG برابر 587/0 است این به آن معنا است که این گاز از هوا نیز سبک تراست . بنابراین درصورتی که نشست کند ، درجو صعود کرده و محو میشود . دوم اینکه درجه حرارت خود اشتغالی CNG برابر 700 درجه سانتیگراد است ، درحالی که درجه حرارت خود اشتغالی بنزین 455 درجه سانتیگراد است . سومین مورد ، این که باک های ذخیره CNG ازفولادهای آلیاژی خاص و با رعایت بالاترین سطوح ایمنی ساخته می شوند که بسیار محکم تر و ایمن ترازباک های بنزین خودروها هستند.
آیا باک ذخیره CNG درخودرو با چنین فشار بالای گاز درون آن ایمن است ؟ :
به ، باک های ذخیره CNG ازفولادهای آلیاژی خاص و به صورت کاملا یکپارچه ساخته می شوند . هیچ نوع جوشی درساخت این باک به کار نرفته و باک براساس استاندارهای معتبر بین المللی قبل از نصب مورد تست قرار می گیرد . به علاوه این باک ها به دیسک های پاره شونده ضد انفجار (Burst disc) مجهز هستند که درصورت افزایش بیش از حد فشار یا به هنگام آتش سوزی این دیسک ها پاره شده و فشار مخزن به شدت افت کرده و بخش اعظم گاز خارج می شود.
CNG سال ها است که درکشورهایی چون نیوزیلند ، ایتالیا ، آرژانتین و آمریکا به عنوان سوخت خودروها مورد استفاده قرار می گیرد و تمام این کشورها آن را ایمن تراز بنزین شناخته و اعلام کرده اند.
آیا استفاده از CNG برای موتور خودرو ضرری نداشته و به آن آسیب نمی زند ؟ :
خیر به هیچ عنوان بالعکس عمر برخی از قطعات موتور درصورت استفاده CNG افزایش خواهد یافت . به عنوان مثال عمر مفید روغن موتور تاحد زیادی افزایش می یابد ، چرا که CNG باعث آلودگی یا رقیق شدن روغن موتور نمی شود . از طرفی چون هیچ گونه سربی به همراه این سوخت نیست رسوبات سخت سرب روی شمع های ایجاد نشده و عمر مفید شمع ها نیز تاحد چشمگیری افزایش می یابد . همچنین از آنجا که CNG سوختی گازی است ، هیچ کربنی به عنوان محصول احتراق تشکیل نشده و سطح داخلی موتور تمیز باقی می ماند.
چرا دود و مه خروجی از اگزوز خودروهای CNG سوز کم و محدود است ؟ :
زیرا CNG درعمل سوختی پاک و تاحد بسیار زیادی عاری از آلاینده های زیست محیطی است ازانجام که عمده ترکیب اصلی گاز طبیعی را متان تشکیل می دهد خروجی اگزوز خودروهای CNG سوز شامل بخار آب و جز کوچکی موتوکسید کربن است .
باتوجه به اینکه کربن یا ذرات دیگری درخروجی اگزوز وجود ندارد دود خروجی از اگزوز بسیار جزئی و قابل اغماض است . به دلایل فوق خودروهای CNG سوز به راحتی و بدون به کارگیری هرنوع تجهیزات جانبی و خارجی ( نظیر مبدل های کاتالیستی درخودروهای بنزینی سوز ) قادر خواهند بود برآورده کننده کلیه الزامات مشخص شده دراستانداردهای زیست محیطی باشند.
عملکرد و کارایی CNG درمقایسه با بنزین دریک خودروی تبدیل شده به دوگانه سوز چگونه است ؟ :
هنگام استفاده از CNG شتاب حرکت خودرو درمقایسه با بنزین اندکی کمتر خواهد بود که این مساله به واسط افت 5 تا 15 درصدی موتور به هنگاماستفاده از CNG است . شایان ذکر است این میزان افت توان موتور را می توان با تنظیم کیت CNG به حداقل رساند و درشرایط معمول رانندگی درشهر این میزان افت قدرت ، محسوس نخواهد بود.
آیا تجهیزات و سیستم سوخت رسانی CNG نصب شده روی خودرو نیاز به تعمیر یا سرویس خاصی دارد ؟ :
به طور کلی این سیستم سوخت رسانی سیستم پیچیده ای نیست و به راحتی می تواند سال ها بدون اشکال کارکند اما برای آنکه همواره درشرایط حداکثر کارایی خود قرار داشته باشد بازدید دوره ای تجهیزات مربوط به آن بعد از هریک هزار کیلومتر کارکرد پیشنهاد می شود که ترجیحا می باید نزد همان تکنسین مجازی که خودرو را گازسوز کرده انجام شود.
آیا خودروهای دیزل را نیز می توان CNG سوز کرد ؟ :
بله می توان خودروهای دیزل را هم به CNG سوز هم به دوگانه سوز (Dual Fuel) برای مصرف CNG و گازوئیل تبدیل کرد.
باوجود مزایای بسیار استفاده از CNG چرا کشورهای توسعه یافته از آن استفاده نمی کنند ؟ :
بدنیست بدانیم که CNG درسطح جهان سوخت جدیدی نیست و خودروها از دهه 1920 میلادی تاکنون از این سوخت استفاده کرده اند . درحال حاضر ایتالیا 240 جایگاه عرضه CNG ، بیش از 300 هزار خودروی CNG سوز دارد . درنیوزیلند نیز حدود 250 هزار خودرو در سال های اخیر CNG سوز شده اند و حدود 250 جایگاه ، عرضه CNG دراین کشور را برعهده دارند. آرژانتین نیز درچند ساله اخیر برنامه ریزی گسترده ای را برای استفاده CNG طرح ریزی کرده و درحال حاضر 700 هزار خودروی CNG سوز دارد. سومین مورد اینکه باک های ذخیره CNG از فولادهای آلیاژی خاص و بارعایت بالاترین سطح ایمنی ساخته می شوند که بسیار مستحکم تر و امن تر از پلاک های بنزین خودروها هستند.
