آشپزی برای چه کسی؟
وبسایتهای خوشمزه! تجربه خوبی را برای شما رقم میزنند که باعث میشود گاهی هوس کنید آن حس خوب را دوباره تجربه کنید. یک سرآشپز خوب مخاطبش را میشناسد، برای سرآشپز اولین اولویت این است که برای چه شخصی قرار است غذا درست شود، آن شخص چه ویژگیهایی دارد و چگونه رفتار میکند؟ بعد از آن سراغ مراحل بعدی میرود و دست به کار میشود. تصور کنید این اتفاق نیفتد و خود و ذهنش در یک جلسه توفان فکری با دوستانش به این نتیجه برسد که مخاطب قطعا عاشق ماکارونی است، بعد از آن هم مشغول میشود و یک ماکارونی خوشمزه با بهترین روشهای پخت دنیا درست کند، اما واقعیت اینجاست که مخاطبش دیابت داشته و اصولا ماکارونی را نه دوست دارد و نه برایش خوب است.
شناخت مخاطب عبارتی کلیشهای شده که اوج اهمیت ما به آنها برگزاری همان جلسات توفان فکری است و در ضمن خوشحال میشویم مخاطب را شناختهایم و دست به کار میشویم. واقعیت اینجاست که این مرحله میتواند موفقیت یا شکست ما را مشخص کند. شاید شما سرآشپزی ماهر و برنده چند جایزه باشید، شاید ظروفی که غذا را با آن سرو میکنید زیباترین و بهروزترین باشد، اما اگر متناسب با ذائقه مخاطب نباشد نه تنها هیچ کدام اینها دیده نمیشود، بلکه تجربهای نهچندان خوب برای مخاطب ایجاد شده و مجبور میشوید برای حفظ روابط دوستانهتان از یکدیگر دوری کنید.
برای شناخت مخاطب راههای زیادی وجود دارد که همه آنها خلاصه می شود در این که با مخاطب تعامل داشته باشید؛ به عبارتی با مخاطب رفت و آمد داشته باشید و رفتار او را رصد کنید. این رفت و آمدها میتواند در دنیای مجازی یا واقعی باشد. وقتی در همان جلسات توفان فکری حدسیاتی از مخاطب داشتید که مخاطب وبسایت ما دانشجویان 18 تا 25 ساله عاشق تکنولوژی هستند، به شبکههای اجتماعی سر بزنید و ببینید این افراد چه مطالبی مینویسند؟ چه چیزهایی را به اشتراک میگذارند؟ معمولا چه ساعاتی این کار را میکنند؟ و چه پستهایی را لایک میکنند؟ به دنیای مجازی زیاد دلخوش نکنید، در دنیای واقعی هم سراغشان بروید و در گپی کوتاه پرسشهایی طرح کنید. به چه وبسایتهایی میروند؟ چه دغدغههایی دارند؟ اخبار فناوری را دنبال میکنند؟ از چه وبسایتهایی؟ با چه ابزارهایی؟
بعد از این پرسشها میتوانید جلسهای بگذارید، این بار علاوه بر شما و دوستانتان، عضو جدیدی در جلسه وجود دارد، آن هم اطلاعات است؛ اطلاعاتی که کمک میکند تصمیمات بهتری بگیرید. اگر مخاطب شما اغلب با موبایل این اخبار را پیگیری میکند، حواستان باشد وبسایتتان به شیوه مناسبی در موبایل نمایش داده شود. اگر ادبیاتی که استفاده میکند صمیمی و راحت است در وبسایت خیلی مطالب فنی ننویسید و تحلیلهای دیگری که از روی این اطلاعات میشود به آن رسید.
مواد اولیه
سرآشپز بعد از شناخت مخاطب، غذاهایی را انتخاب میکند که به نظر او مخاطبش میپسندد. شناخت مخاطب لزوما برای این نیست که فلان غذا طبخ شود، میتواند جزئیتر باشد برای مثال فلفل دلمهای داشته باشد یا نه، یا هر آنچه کمک کند غذای نهایی نزدیکتر به ذائقه مخاطب باشد.
برای وبسایت هم تصمیم گرفتیم تازههای فناوری اطلاعات را با عکسهایی جذاب و لحنی نسبتا صمیمی به مخاطب ارائه کنیم، برای این کار منابعی (مواد اولیه) نیاز داریم که برخی را داشته و بعضی را باید تهیه کنیم، مترجمی که بتواند از وبسایتهای بهروز مطالب را به خوبی ترجمه کند در گروه هست، تصاویر با کیفیت را فعلا در اینترنت جست و جو و استفاده میکنیم، برای گزارش کنفرانسها و همایشهایی که در زمینه فناوری اطلاعات برگزار میشود نیاز به گزارشگری داریم که در حال حاضر در گروه نیست، لحن بیشتر اعضای گروه خشک و رسمی است و باید فردی متفاوت اضافه شود، برای بهروزرسانی وبسایت منابع اطلاعاتی میخواهیم که مطالب جذاب منتشر کنند تا بتوانیم با ترجمه آن خوراک خوبی مهیا کنیم. این فهرست را ادامه میدهیم و آنهایی را که داریم آماده کرده و برای تهیه آنهایی که نداریم برنامهریزی میکنیم.
دستورالعمل پخت
بعد از تهیه مواد اولیه، نوبت به دستورالعمل پخت غذا میرسد، با توجه به همان ذائقه مخاطب درباره نحوه ترکیب کردن، مقدار غذا و زمان پخت تصمیم میگیریم، یعنی مشخص میکنیم حجم مطالب ما قرار است چقدر باشد؟ مطالب مختلف وبسایت به چه صورتی به هم مرتبط میشود؟ در کدام شبکههای اجتماعی حضور داشته و چطور رفتار میکنیم؟ چقدر از مطالب ما عکس است و چقدر متن؟ برای نمایش مطالب از چه ساختاری استفاده میکنیم؟ و پرسشهای زیاد دیگری که برای برنامهریزی محتوا مورد نیاز است. زمان پخت را هم مشخص میکنیم، برخی مطالب کامل نبوده و قرار است مخاطب را آماده مطالب دیگری کنند، این مطالب زمان پخت بیشتری میخواهد، چون به خودی خود قرار است همراهی مخاطب را برای مطالب بعدی داشته باشند.
آشپزی آغاز میشود
آشپز با توجه به دستورالعمل شروع به آشپزی میکند، همین اتفاق در وبسایت توسط تولیدکنندههای محتوا رخ میدهد، این افراد میتوانند مترجمان یا نویسندههای وبسایت باشند؛ نکته اینجاست که همگی قرار است از دستورالعمل پیروی کرده و متناسب با آن خروجی داشته باشند. در تکتک این مراحل یادآوری مخاطب اهمیت زیادی دارد ؛ زیرا در نهایت مخاطب است که تجربه خوبی بهدست آورده یا تمام زحمات شما را نادیده میگیرد. مجموع این فعالیتها باعث میشود به خوشمزه شدن وبسایت کمک کنیم و مخاطب به دلیل این خوش طعم بودنمان دوباره مراجعه و ما را همراهی کند، به نظرم مدیریت یک وبسایت شباهت زیادی به مدیریت رستوران دارد، مراجعهکنندههای زیادی که قرار است راضی بوده و با تجربهای خوب رستوران را ترک کنند، تکتک عوامل از محیط گرفته تا دورچینها، برخورد گارسونها و قیمت در رضایت یا نارضایتی آنها نقش داشته و در نهایت یا میروند و پشت سرشان را هم نگاه نمیکنند یا بازمیگردند و تجربه خوبشان را هم با دیگران به اشتراک میگذارند، این روزها در دنیا استراتژیستهای محتوا کاری مشابه مدیران رستورانها برای وبسایتها انجام میدهند.
سجاد بهجتی